انواع علائم تجاری-انواع برند-انواع لوگو-انواع نام تجاری

انتخاب و ثبت علامت تجاری تابع شرایط خاصی است كه در قوانین كشورهای مختلف با توجه به عرف جامعه عفت عمومی اخلاق حسنه مصالح كشور و رعایت مسائل مذهبی و اخلاقی محدودیت‌هایی برای آن پیش بینی شده است.

در این قسمت ضمن بررسی علائم  تجاری ممنوع انواع علامت تجاری را با در نظر گرفتن موارد فوق بیان می داریم:

1. علائم تجاری ممنوع
   به موجب ماده ٥ قانون ثبت علائم و اختراعات زیر ممنوع است:

• پرچم مملكتی ایران و هر پرچمی كه دولت ایران استعمال آن را به طور علامت تجارتی منع كند.
• علامت هلال احمر – نشانها – انگ های دولت ایران
• پرچم رسمی ایران با علامت مخصوص جمهوری اسلامی و شعار الله اكبر
• كلمات و یا عباراتی كه موهم انتساب به مقامات رسمی ایران باشد از قبیل دولتی وامثال آن
• علامت تجاری موسسات رسمی مانندهلال احمرو صلیب احمر و نظایر آن.
• علائمی كه مخل انتظامات عمومی یا منافی عفت باشد.

علائم تجارتی صنعتی و خدماتی

درماده ١ ق.ث.ع.و.ا. علامت تجارتی درمعنای عام آن به كار رفته است و شامل هر گونه نشانه ای كه برای امتیاز و تشخیص محصولات تجارتی و صنعتی و خدماتی و بالاخره محصولات مربوط به صنعتگران تجار و كشاورزان استعمال می شود.مثلا ((شهروند)) كه علامت تجارتی فروشگاه شهروند است برروی كلیه اشیا فروشگاه مزبور الصاق می شود . علامت ممكن است برروی محصولات كارخانه نصب شود مانند: شربت سرفه (اكسپكتورانت) كه برروی محصول الصاق می گردد. علات صنعتی نشانگر محصول معین و جنس آن میباشد مانند محصولات بهداشتی (داروگر). همچنین ممكن است علامت صنعتی كارخانه ای متعدد باشد. شایان ذكر است كه علائم صنعتی محصولات موجب تشخیص تمییز كالاهای مشابه اما با تولید متفاوت میگردد. مانند: (صابون نخل و زیتون).

در ضمن موسسات خدماتی – تجارتی نیز برای ارائه بهتر خدمات به مشتریان و جذب مشتری علامت صنعتی انتخاب می نمایند. مثلا می توان درمورد خدمات حمل و نقل كلمه (هما) و از خدمات قالیشویی كلمه (شربت اوغلی) را به عنوان علامت تجاری نام برد.

علائم فردی جمعی ساده مركب یا صوتی و تصویری

علائم فردی برای اشخاص معین حقیقی یا حقوقی استعمال می شود. و مشخص كننده محصولات تجارتی متعلق به آنها می باشد مانند (ارج) اما علائم جمعی برای تمییز محصولات معین یا اشخاص تهیه كننده از آنها استفاده می شود مانند (سبلان) كه برای تشخیص و تمییز (عسل) آن منطقه (به طور كلی و بدون توجه به شخص معین ) از محل دیگر می باشد و یا قالی كرمان كه از علائم جمعی است.

علامت ساده ممكن از ١ با چند كلمه یا حرف تشكیل شود مانند (١ و ١) و یا به صورت نقش و تصویر باشد مانند علامت (سوسمار) بر روی مداد.

در علامت مركب معمولا كلمه و نقش باهم به صورت تركیبی استفاده می شوند . همچنین علامت ممكن است به صورت تصویری باشد مانند: منظره طبیعی كوه (سبلان ) یا كوه (دماوند) برای تبلیغ آب معدنی و عكس دانشمندی همچون (پاستور) برای تبلیغ دارو.

علامت ممكن است به صورت صوتی و غیر مادی معرفی گردد مانند آهنگ های موسیقی برای تبلیغ كالا كه از رادیو یا تلویزیون و گاهی هم به همراه شعر پخش میشود.

اسم تجارتی

به موجب ماده ٥٧٦ ق.ت. ثبت اسم تجارتی اختیاری است مگر در مواردی كه ثبت آن الزامی شناخته شود . بدین ترتیب تاجر می تواند برای معرفی كالای خود از اسم تجارتی استفاده كند. گاهی نام تجارتی كالا با اسم تجارتی یا علامت ساخت آن ادغام و به یك شكل شده و برای شناساندن خود محصول به كار می رود به عنوان مثال محصول ( آدامس ) كه در آن نام تاجر به عنوان اسم تجارتی استفاده شده و در عین حال محصول را نیز معرفی می كند و این نوع علامت را در انگلیسی و درفرانسه نامیده اند. به هر حال ممكن است اسم تجارتی غیر از نام تاجر باشد مانند فروشگاه گل یاس.

انتخاب اسم تجارتخانه نباید به نحوی باشد كه مشتریان را در تشخیص كالا گمراه كند . همچنین اسم تجارتی ثبت شده به نام دیگری را نمی توان انتخاب و استفاده كرد حتی اگر با نام خانوادگی استفاده كننده اخیر یكسان باشد ( مستفاد از مواد ٥٧٧ و ٥٧٨ ق.ت.) . اسم تجارتی قابل انتقال است و مدت اعتبار آن پس از ثبت ٥ سال می باشد . (مستفاد از مواد ٥٧٩ و٥٨٠ ق.ت.) .

ثبت اسم تجارتیمانند ثبت شركتها و دفاتر و علائم و اختراعات به صورت اعلامی است : به عبارت دیگر متقاضی ثبت با تنظیم اظهارنامه و طی تشریفات مربوط به ثبت و آگهی ثبت علامت را به وسیله اداره ثبت اعلام می نماید تا بدین وسیله اشخاص ذینفع با اطلاع از موضوع عند اللزوم اعتراض به ثبت اسم تجارتی مانع ثبت آن شده و حقوق خود را استیفا نمایند .

ثبت تجارتی ها نباید با ثبت اسم تجارتی اشتباه كرد زیرا ثبت نام تاجر با فوت یا حجر تغییر می یابد ولی اسم تجارتی با بقای خود نشانگر ادامه كار موسسه یا تجارتخانه می باشد . ماده ٥٨٢ ق.ت.مقرر میدارد: (وزارت ادلیه به موجب نظامنامه ترتیب اسم تجارتی و اعلان آن و اصول محاكمات در دعاوی مربوط به اسم تجارتی را معین خواهد كرد. دراین زمینه دراجرای مواد ٥٢٨ و ٥٨٥ ق.ت. طرح اصلاحی آیین نامه ثبت شركتها مصوب ١٣٤٠ با اصلاحات بعدی در بند ٢ ماده اول خود اداره ثبت شركتها و مالكیت صنعتی درتهران را مكلف نموده كه نسبت به ثبت علائم تجارتی و اختراعات و نام تجارتی و اشكال و ترسیمات صنعتی اقدام نماید ولی تا كنون ایین نامه اجرایی ماده ٥٨٢ ق.ت. راجع به نحوه ثبت مرجع ثبت و حمایت قانونی از دارنده ویا تعقیب افراد سو استفاده كنند از نام تجارتی و به تصویب نرسیده است . با این ترتیب در حال حاضر ثبت اسم تجارتی بدون تصویب آیین نامه اجرایی ثبت و حمایت از اسم تجارتی امكان پذیر نمی باشد و معمولا متقاضی اسم تجارتی را به عنوان علامت تجارتی به ثبت می رساند.

شایان ذكر است به موجب ماده ٣ قانون سجل احوال مصوب ١٣٠٧ كسی حق ندارد نام خانوادگی شخص دیگری را به عنوان است تجارتی یا عنوا تلگرافی خود قرار میدهد.

نحوه تقاضا و ثبت علائم تجارتی(لوگو)

در حقوق ایران حق استعمال انحصاری علامت فقط به كسی متعلق دارد كه علامت را به ثبت رسانیده است (مستفاد ازماده ٢ ق.ث.ع.و.ا) ثبت علامت تجارتی اختیاری است مگر درمواردی كه قانون ثبت آن را الزامی دانسته باشد (مستفاد از تبصره ١ ماده ٢ ق.ث.ع.و.ا) به منظور جلوگیری از تقلب و تقلید و از نظر تسهیل نظارت در ساخت كالاهایی كه برای مصرف واستعمال مستقیم بر روی بدن انسان به كار میرود ماده ١ آیین نامه نصب وثبت اجباری علائم صنعتی بر روی بعضی از اجناس دارویی و خوراكی و آرایشی مصوب سوم اردیبهشت ماه ١٣٢٨ مقرر می دارد: تمام اجناس دارویی و طبی و مواد غذایی مشروحه در ماده ٥ اعم از آنكه در داخل ایران و یادر خارج ساخته و وارد كشور شده و در بازار تحت اسم مشخصی با نصب برچسب به معرض فروش قرار می گیرند باید

دارای علائم تجاری ثبت شده بوده و در روی برچسب نكات زیر تصریح گردد

• اسم تجارتی و نشانی سازنده جنس با قید كشور مبدا
• شماره ثبت علامت در ایران.
• تقاضای ثبت علامت باید در اظهارنامه ثبت علامت بازرگانی در سه نسخه روی نمونه های چاپی از طرف متقاضی یاوكیل وی تهیه و تسلیم گردد. اظهارنامه مذكور باید دارادی تاریخ و امضا بوده و حاوی نكات زیر باشد:
• امضا كننده اظهارنامه صاحب علامت.
• اقامتگاه قانونی (شخص حقیقی یا حقوقی).
• رشته تجارت یا نوع صنعت.
• اسم و اقامتگاه اشخاصی كه صلاحیت دریافت ابلاغ و اخطار را دارند.
• كالا و طبقات علامت بر طبق آیین نامه (ق.ث.ع.و.ا).
• شرح و توصیف علامت.
• طرز مخصوص استعمال علامت مانند اینكه قید شود به وسائل مختلف به هرشكل واندازه و نوع چاپ

در خاتمه اداره ثبت شركتهاو مالكیت صنعتی پس از دریافت اظهارنامه نحوه تنظیم آن را با مقررات تطبیق و مراتب رادر دفتر ثبت می كند سپس نسخه ثانی اظهارنامه را امضا و مهر نموده به متقاضی به عنوان رسید مسترد می دارد. اداره ثبت مكلف استكه ظرف ١٥ روز اظهارنامه و سایر مدارك مذكور را مورد بررسی قرارداده و چنانچه نواقصی در آنها مشاهده نمایدمراتب را جهت رفع نقص به متقاضی ابلاع كند. اما در صورت كامل بودن اظهارنامه علامت مورد تقاضا را به ثبت رسانیده و مراتب را در روزنامه رسمی با قید نام و نشانی صاحب علامت و كالاهایی كه در آنها از علامت استفاده می شود آگهی نماید. انواع علامت تجاری در صورتی كه ظرف ٣٠ روز از تاریخ نشر آگهی اعتراضی از طرف اشخاص ذینفع به عمل نیاید اداره ثبت علامت مورد تقاضا را به نام متقاضی در دفتر مخصوص به ثبت رسانیده و گواهی ثبت را به درخواست كننده تسلیم می نماید. (مستفاد از مواد ٦ و ٧و ٩و ١٠ و ١١ آ.ق.ث.ع.و.ا).

منبع : گروه وکلای یاسا www.yasa.co